SOCP

Sumatran Orangutan Conservation Programme

Actief sinds

2001

Doelsoort

Sumatraanse en Tapanuli orang-oetan

Activiteiten

  • Opvang en rehabilitatie
  • Reïntroductie
  • Onderzoek
  • Bescherming leefgebied

Opvang en rehabilitatie

Het opvangcentrum van het SOCP in Batu Mbelin is het enige opvangcentrum voor Sumatraanse orang-oetans ter wereld. Sinds de oprichting in 2001 heeft het SOCP hier meer dan 360 orang-oetans opgevangen en verzorgd die als huisdier werden gehouden of het slachtoffer waren geworden van de illegale dierenhandel.

Het centrum beschikt over een volledig uitgeruste kliniek, 20 quarantaineverblijven, een babyverblijf voor de allerkleinsten, drie grote socialisatieverblijven en zes verblijven voor orang-oetans die door een geestelijke of lichamelijke beperking niet meer kunnen worden vrijgelaten.

Orangutan Haven

Voor dieren die niet meer kunnen worden vrijgelaten, realiseert het SOCP momenteel een omgeving waar deze dieren permanent kunnen verblijven. Op verschillende kunstmatige eilanden kunnen zij in hun natuurlijke omgeving optimaal worden verzorgd.

Siboy in het rehabilitatiecentrum van het SOCP | © Hugo Wortel/SOCP

Siboy in het rehabilitatiecentrum van het SOCP | © Hugo Wortel/SOCP

Orangutan Haven | © SOCP

Orangutan Haven | © SOCP

Vrijlatingsgebied in natuurreservaat Jantho | © SOCP

Vrijlatingsgebied in natuurreservaat Jantho | © SOCP

Reïntroductie

Opgevangen orang-oetans die in staat zijn zelfstandig in het wild te overleven worden door het SOCP vrijgelaten in het Bukit Tigapuluh National Park in Jambi of in Jantho Pine Forest Nature Reserve in Aceh. Deze gebieden hebben geen eigen populatie wilde orang-oetans meer.

Nadat de orang-oetans zijn vrijgelaten, worden ze door medewerkers van het SOCP dagelijks geobserveerd, totdat duidelijk is dat ze voor zichzelf kunnen zorgen. Ook daarna worden de orang-oetans nog regelmatig opgespoord om te zien hoe het met ze gaat.

Het SOCP is het enige rehabilitatiecentrum voor mensapen ter wereld dat tot doel heeft om door herintroductie nieuwe populaties te creëren in gebieden waar de soort al is uitgestorven.

Onderzoek

Er leven nog ongeveer 14.000 Sumatraanse en 800 Tapanuli orang-oetans in het wild. Beide soorten worden ernstig met uitstervend bedreigd. Het SOCP doet permanent tellingen en habitat- en gedragsonderzoek om het verspreidingsgebied en de omvang van deelpopulaties in kaart te brengen en om veranderingen in het leefgebied te signaleren. Dit onderzoek dient als basis voor de inspanningen van het SOCP om het leefgebied van de orang-oetans op Sumatra beter te kunnen beschermen.

Het SOCP voert dit onderzoek uit vanaf vier onderzoeksstations. Drie daarvan liggen in Atjeh en bestrijken het leefgebied van de orang-oetan in het Gunung Leuser ecosysteem. Het vierde station ligt in het district Batang Toru, in Noord-Sumatra, en richt zich op het leefgebied van de Tapanuli orang-oetan.

Ian Singleton en veldassistent bij het reintroductiestation in Jantho | © SOCP

Ian Singleton en veldassistent bij het reintroductiestation in Jantho | © SOCP

Waterval in Batang Toru | © Maxime Aliaga

Waterval in Batang Toru | © Maxime Aliaga

Bescherming

Meer dan 85% van alle Sumatraanse orang-oetans leeft in het Gunung Leuser ecosysteem en het spreidingsgebied van de Tapanuli orang-oetans is beperkt tot een gebied zo groot als de provincie Utrecht in het westen van Noord-Sumatra: Batang Toru.

Hoewel een groot deel van Gunung Leuser een beschermde status heeft, worden de regels voor het behoud van het gebied steeds verder opgerekt en vindt er op verschillende plekken illegale houtkap plaats. Het SOCP is lid van een brede maatschappelijk coalitie die ijvert voor een betere bescherming van het gebied. Het SOCP levert daarnaast technische ondersteuning naar de ecologische kwetsbaarheid van het gebied.

Er wordt aangenomen dat de Tapanuli orang-oetan voorkwam vanaf het huidige leefgebied in het noorden van Sumatra tot in het verre zuiden van het eiland. Men vermoedt bovendien dat de Tapanuli orang-oetan de voorouder is van de Borneose orang-oetan. Batang Toru is de enige plek waar deze ‘oersoort’ nog voorkomt. In 2015 kreeg een groot deel van Batang Toru dankzij een intensieve campagne door het SOCP na tien jaar een beschermde status. Enkele belangrijke stukken bos hebben deze status nog niet. Het SOCP spant zich ervoor in dat ook deze gebieden beschermd gaan worden.