SOC

Sintang Orangutan Center

Actief sinds

2012

Doelsoort

Borneose orang-oetan (vnl. Pongo p. wurmbii)

Activiteiten

  • Opvang en rehabilitatie
  • Reïntroductie
  • Onderwijs
  • Duurzame landbouw

Opvang en rehabilitatie

Het Sintang Orangutan Center in West-Kalimantan bestaat in zijn huidige vorm sinds 2011. Sintang ligt in een gebied waar palmolieplantages steeds meer de bossen in het binnenland verdringen. Orang-oetans komen daardoor regelmatig in aanraking met mensen en het aantal orang-oetans dat hier als huisdier wordt gehouden of terechtkomt in de illegale dierenhandel is groot.

Het afgelopen jaar het SOC verschillende faciliteiten verhuist van Sintang naar het naburige dorp Jerora, waar nog een paar hectare regenwoud staat. Dit bos is ingericht als oefenbos, waar orang-oetans leren om zelfstandig in het wild te kunnen overleven. Aan de rand van dit bos staan inmiddels een kliniek, quarantaine- en isolatiekooien en verschillende nachtverblijven. Binnenkort wordt begonnen met de bouw van een groot babyverblijf. Tot die tijd verblijven de baby’s nog in het centrum in Sintang.

Bij de faciliteiten in Jerora is ook een grote biologische tuin aangelegd waar groenten en fruit voor de orang-oetans en de werknemers wordt geteeld.

Rehabilitatiecentrum van het SOC in Jerora. Links is de rand  van het het oefenbos te zien. | © SOC

Rehabilitatiecentrum van het SOC in Jerora. Links is de rand van het het oefenbos te zien. | © SOC

Veldstation van het SOC in Mentibat, NP Betung Kerihun | © Hugo Wortel

Reïntroductie

Orang-oetans die in het oefenbos hebben laten zien dat ze zelfstandig in het wild kunnen overleven, worden vrijgelaten in Mentibat, een afgelegen bosgebied in nationaal park Betung Kerihun. Hier beschikt het SOC over een veldstation dat als uitvalsbasis dient voor de observatieteams. Na de vrijlating worden de orang-oetans drie maanden lang op de voet gevolgd om te zien of ze zich in hun nieuwe leefomgeving kunnen handhaven. Voor orang-oetans die verzorging nodig hebben, zijn er bij het veldstation ook enkele kooien.

Rondom het vrijlatingsgebied liggen enkele dorpen en de lokale Dayaks gebruiken het bos om in hun onderhoud te voorzien. Het SOC onderhoudt nauwe betrekkingen met deze gemeenschappen en verschillende permanente werknemers op het veldstation komen daar vandaan.

Onderwijs

Het behoud van de orang-oetan en zijn leefgebied lukt alleen bij voldoende draagvlak en betrokkenheid van de lokale bevolking. Het SOC biedt regelmatig workshops aan voor boeren en andere belangstellenden, vaak in samenwerking met de Universitas Kapuas, en geeft op scholen les over het belang van natuurbehoud en de bescherming van kwetsbare diersoorten. Deze lessen hebben effect, want het zijn vaak kinderen die melding doen van een orang-oetan in gevangenschap.

In de dorpen rondom het vrijlatingsgebied biedt het SOC studiebeurzen aan voor kinderen uit arme gezinnen en stelt ze onderwijsmateriaal beschikbaar. Op deze manier probeert het SOC niet alleen het draagvlak voor haar activiteiten in het vrijlatingsgebied te vergroten. Goede scholing stelt de kinderen ook in staat om later verantwoorde keuzes te maken.

Workshop in het longhouse naast het opvangcentrum | © SOC

Workshop in het longhouse naast het opvangcentrum | © SOC

Biologische tuin met kassen in Jerora. Op de voorgrond een visvijver | © Hugo Wortel

Biologische tuin met kassen in Jerora. Op de voorgrond een visvijver | © Hugo Wortel

Duurzame landbouw

Een groot probleem in West-Kalimantan is de grootschalige ontbossing voor de aanleg van oliepalmplantages. De expansie van deze plantages is onder andere mogelijk doordat lokale gemeenschappen palmoliebedrijven toestaan om omliggende bossen te kappen, vaak in ruil voor een betere infrastructuur, toegang tot onderwijs of gezondheidszorg of andere ontwikkelingen die de levensstandaard verhogen. In de praktijk blijven deze ontwikkelingen vaak uit en raken de lokale gemeenschappen door het verlies van hun bos juist veel andere ‘diensten’ kwijt: schoon water, voedsel, een gunstig microklimaat, biodiversiteit, een stabiele en vruchtbare bodem, etc.

Om het bos te sparen, helpt het SOC lokale gemeenschappen bij het ontwikkelen van duurzame vormen van boslandbouw. Met de hulp van Masarang geeft het SOC voorlichting en trainingen en levert ze zaailingen van gewassen die goed in bestaand bos gedijen, zoals de inheemse suikerpalm. In de biologische tuin in Jerora vinden cursussen en onderzoek plaats.