Hoewel Mamat een aantal permanente motorische en mentale problemen heeft, is hij een indrukwekkende adolescent geworden met bijpassend gedrag. Hij kan behoorlijk agressief en onvoorspelbaar zijn.

Onlangs heeft Mamat (en ook enkele andere orang-oetans) ontdekt hoe hij de isolatoren van de elektrische afrastering kan saboteren. En totdat de verzorgers een manier hadden gevonden om dat in de toekomst te voorkomen, moest Mamat even binnen blijven voor zijn eigen veiligheid en die van anderen.

Toen Mamat weer uit zijn verblijf en weer naar het oefenbos mocht, probeerde Mamat onmiddellijk en krachtig zijn gezag onder de jonge mannetjes te vestigen. Tot grote verbazing van de andere orang-oetans, die Mamat kennen als een goedaardige orang-oetan. Mamat lijkt zo bezig met het tonen van zijn dominantie in de groep, dat hij nog niet eens heeft geprobeerd het hek te saboteren. Hij heeft al eerder willen laten zien dat hij de baas is, door een van de jongere mannetjesorang-oetans te verkrachten. Het verkrachten van andere mannetjes is meestal om de ander te onderwerpen. Homoseksualiteit onder orang-oetans komt echter ook wel voor.

Onlangs zette hij de hele staf op scherp toen hij met geweld een verzorger vastgreep die langs zijn verblijf liep. Hoewel de verzorger niet gewond raakte, was het een teken dat Mamat volwassen wordt en dat zijn groeiende mannelijkheid hem onverdraagzamer en onvoorspelbaarder maakt.

Door zijn slechte gezichtsvermogen kunnen de jonge mannetjes gelukkig ontsnappen aan het gewelddadige gedrag van Mamat. Na nauwkeurige observatie gaan de SOC-medewerkers er nu vanuit dat Mamat kleurenblind is. Als een verzorger met een geel overhemd langskomt, kijkt Mamat op. Als dezelfde verzorger géén geel draagt, lijkt Mamat hem of haar niet op te merken, tenzij deze heel dicht bij hem komt. De jongere mannen lijken zich bewust te zijn van Mamat’s visuele handicap. Ze besluipen hem, porren hem in de rug om vervolgens snel in een boom te klimmen. Ze weten dat Mamat niet zo goed kan klimmen omdat orang-oetans zich kunnen verplaatsen in een andere orang-oetan.

Vanwege zijn problemen is Mamat een van de orang-oetans die altijd onder de hoede van het SOC zal blijven en nooit kan worden vrijgelaten. Voor Mungki geldt hetzelfde. Beiden zijn sterke mannen en hen voor altijd in het oefenbos houden zou betekenen dat ze teveel in hun vrijheid zouden worden beperkt. Maar voor orang-oetans als Mamat en Mungki is een mooie oplossing gevonden. Willie Smits, oprichter van het SOC beheert verschillende onbewoonde eilanden in de baai van Balikpapan. Deze eilanden kunnen worden gebruikt als toevluchtsoord voor mannelijke orang-oetans zoals Mamat en Mungki die nooit kunnen worden losgelaten. Bento en Is, twee volwassen mannelijke orang-oetans uit het Tasikoki Wildlife Rescue Center op Sulawesi, zijn al overgebracht naar het quarantaineverblijf van dit nieuwe reservaat voor alleen mannelijke orang-oetans. Ze wachten op definitieve toestemming van de regering om naar een van die eilanden te worden verplaatst.

Coverfoto: Mamat in het oefenbos in Tembak | © SOC